Masakra Fortu Apache Fort Apache

Fort Apache to pierwszy film z tzw. US Cavalry Trilogy Johna Forda. Podobnie jak dwa pozostałe, She Wore A Yellow Ribbon & Rio Grande, również ten jest oparty na opowiadaniu Jamesa Warmera Bellaha. Pierwotnie planowano nakręcenie go w kolorze, ale ostatecznie zrealizowano go w czarno-białym stylu, wykorzystując spektakularnie lokalizację Monument Valley. Historia głównie dotyczy przeciwnych frakcji w ramach tej samej armii. Z jednej strony jest pułkownik Owen Thursday (Henry Fonda), sztywny i nieugięty w swoich przekonaniach, ściśle przestrzegający zasad i ignorujący oraz wrogo nastawiony do Indian, których został wysłany, aby kontrolować. Z drugiej strony jest kapitan Kirby York (John Wayne), bardziej zrelaksowany wobec tych, którymi dowodzi, a także posiada wiedzę o, i szacunek wobec, rasy Indian. Thursday jest również pewnym szowinistą i snobem, który jest zdeterminowany, aby powstrzymać związek między swoją córką Philadelphią (Shirley Temple) a porucznikiem O'Rourke (John Agar), przy czym przeciętna rodzina O'Rourke'a jest uważana za zbyt niską dla jego córki. Całość rozgrywa się na odległym posterunku wojskowym, co również Thursdayowi przeszkadza - że został wysłany tutaj zamiast gdzieś, gdzie szansa na chwałę była bliska.

Zdecydowanie uważam, że ten film jest najlepszy z trylogii o amerykańskiej kawalerii Johna Forda. Henry Fonda jest genialny jako honorowy, ale poza swoją głębokość, zgodnie z zasadami postawiony pułkownik wysłany do prowadzenia rozklekotanej bazy wojskowej w momencie, gdy Apache znów stają się potężni. Zastępuje go dużo bardziej doświadczony John Wayne i wkrótce wszystko zaczyna się komplikować. John Agar i Shirley Temple dostarczają sympatycznego romantycznego wątku pobocznego jako bardzo zielony porucznik syn sierżanta-majora (Ward Bond) i córka pułkownika, którzy zakochują się - pomimo dezaprobaty (z różnych powodów) obu par rodzicielskich. Zdjęcia są, jak zawsze, oszałamiające - George O'Brien; Pedro Armedáris, Dick Foran i niepowtarzalny Victor McLaglen ogromnie przyczyniają się (i często dowcipnie) do zwartego i czasami bardzo przemyślanego scenariusza Franka Nugenta, a admirał utrzymuje przyzwoity poziom zagrożenia - między dwoma, w formie, głównymi bohaterami i między nimi a Apaczami - aż do bardzo, dzielnego, końca. Trzyma się niezwykle dobrze, subtelnie skinąwszy - ale wyraźnie - w kierunku przerażającego sposobu, w jaki traktowano tubylcze plemiona amerykańskie podczas pionierskiego rozwoju Stanów Zjednoczonych.